افتضاح در فیفا

 علیرضا یعقوبی

روز پنج شنبه گذشته در زوریخ، یک روز پیش از نشست عمومی کشورهای عضو فدراسیون جهانی فوتبال (FIFA) برای انتخاب دوره ای ریاست این فدارسیون، ۶ تن از مقامات عالیرتبه فیفا توسط پلیس سوئیس به اتهام فساد مالی و پولشویی بنا به حکم جلب اداره تحقیقات فدرال و یا پلیس فدرال آمریکا ( Federal Bureau of Investigation) دستگیر شدند.

خبرها حاکی از آن است که تا کنون ۹ تن از مقامات عالیرتبه فیفا در بازداشت بسر می برند. سپ بلاتر طی مصاحبه مطبوعاتی در مرکز فیفا در صبح روز جمعه اعلام داشت: «خبرهای بد از فیفا به پایان نرسیده است.». این خود حکایت از آن خواهد داشت که مقامات بیشتری از فیفا در مظان اتهام قرار داشته و دستگیری در آن فدرسیون به ۹تن کنونی ختم نخواهد شد.

این مقامات به اتهام گوناگون فساد مالی از جمله واگذاری میزبانی جام جهانی ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ به دو کشور روسیه و قطر متهمند. پلیس فدرال آمریکا مدارک و ادله و شواهد بسیار قویی دال بر شرکت این افراد در فساد گسترده مالی دارد.

واقعیت آن است که فوتبال امروز از حالت یک ورزش تفریحی خارج شده و به یک شغل و حرفه و در نهایت به وسیعترین و گسترده ترین «صنعت» در جهان امروز تبدیل شده است.

اگر حتی تا دهه ۱۹۷۰ میلادی حقوق بهترین فوتبالیست ها در هفته از ۱۰۰ دلار فراتر نمی رفت امروز هستند بازیکنانی که بطور هفتگی بیش از ۵۰۰ هزار پوند تنها حقوق از باشگاه دریافت می کنند و در کنار اینها درآمدهای گسترده از تبلیغات را هم بیفزائیم آنوقت می توانیم به ابعاد نجومی در آمد یک فوتبالیست پی ببریم.

گردش مالی در فوتبال اصولا با هیچ صنعت دیگری قابل مقایسه نیست. گردش مالی یکساله فوتبال از بودجه سالیانه بیش از نیمی از کشورهای عضو فیفا بیشتر است!!. این حجم وسیع از پول از ترانسفر بازیکنان تا آژانس هایی که وکالت آنها را در بازار نقل و انقالات بعهده دارند تا درآمد نجومی از تبلیغات روی پیراهن تیمها و فروش انحصاری آن در بازار توسط شرکتهای تولیدی لوازم ورزشی تا پیش فروش و فروش بلیط ها و در آمدهای سرشار از تبلیغات در استادیومها و سالن گفتگوهای مربیان و بازیکنان قبل و بعد از هر مسابقه و تبلیغات دور استادیوم و کیبوردهای مربوط به آنها تا انحصار پخش مستقیم مسابقات توسط شرکتهای خصوصی ارتباط جمعی و مهمتر از همه ظهور و حضور قارچ وار مؤسسات و شرکتهای شرط بندی و ... همه و همه حکایت از آن دارند که چنین مجموعه عظیمی را نمی توان با راهکارهای مربوط به ۷۰ سال پیش اداره نمود. حجم غیر قابل تصور گردش مالی در نبود نهادهای رسمی و قانونی و کانیزمهای مطمئن کنترل کننده هر فرد یا جریانی را به اغوا و در نهایت به فساد وا می دارد.

اصلاحات ساختاری در فیفا نیازمند یک انقلاب عظیم با توجه به جایگاه صنعت فوتبال در دنیای کنونی است. در کنار این تغییرات بنیادی باید مکانیزمهایی از بیرون از فیفا بطور قانونمند و سیستماتیک آنچه که در این تشکیلات عظیم می گذرد را تحت نظارت و کنترل و بازرسی مستمر داشته باشد. کمیته ای منتخب از حقوقدانان بین المللی که هیچگونه ارتباطی با مسئولات و دبیرکل فیفا نداشته باشند و بتوانند هر زمان که اراده کنند به تمامی اطلاعات مربوط به مسائل مختلف حقوقی و مالی فیفا ورود کنند. تنها در چنین حالتی است که می توان امیدوار بود که فیفا از شرایط موجود نجات یافته و بازی جوانمردانه (FairPlay) قبل از همه در ساختارهای هدایت کننده فیفا عینیت یابد.

جالب آنکه که علیرغم فشارهای فراوانی که روی سپ بلاتر دبیرکل فیفا برای استعفا وجود داشت، او توانست بار دیگر بر کرسی دبیرکلی فیفا تکیه زند و هیئت ایرانی اولین گروهی بود که انتخاب مجددش را به او تبریک گفت.

باید اذعان داشت که فدراسیون فوتبال ایران از فاسد ترین نهادهای عضو فیفا است که حوادث اخیر در تبریز تنها بخشی از پرده عظیم فساد در این فدراسیون را بالا زد. فسادی که برخاسته از طبیعت و ذات رژیمی است که هیچگونه اهرمی که بتواند بر گردش مالی این رژیم و نهادهای آن و مافیای مالیش نظارت داشته باشد، وجود ندارد و اگر فیفا بخاطر جایگاه جهانیش از این امکان برخوردار است که پلیس فدرال آمریکا بتواند بخش ناچیزی از فساد و افتضاح مالی در این نهاد را پیگیری نموده و آن را افشا سازد، در رژیم آخوندی «نظام مقدس» چهاردیواری اختیاری است که کسی را به آن راهی برای تاباندن نوری بر تاریکخانه مافیای اقتصادیش نیست.